سرویس علمی-فرهنگی مرکز خبر حوزه، به منظور پاسداشت مقام این امام عزیز نیم‌نگاهی به یاران آن حضرت، حکایات و آثار به جای‌مانده از ایشان افکنده که در ذیل تقدیم می‌شود.
*برنامه امام سجاد بعد از حادثه کربلا
پس از واقعه کربلا و بازگشت به مدینه یکی از برنامه‌های امام سجاد (ع) نشر احادیث و علوم اسلامی به وسیله گروهی از مسلمانان و نیز تربیت آنان بود.
شیخ طوسی، صدوهفتادنفر را که از اصحاب حضرت سجاد (ع) بوده‌اند و یا از آن امام روایت کرده‌اند نام می‌برد (رجال شیخ طوسی ص81).
ما در اینجا برای نمونه سه تن از یاران چهارمین امام را یاد می‌کنیم:
سعیدبن‌مسیب: امام چهارم درباره سعیدبن‌مسیب می‌فرمود: سعید به آثار گذشته از همه مردم داناتر است و در روزگار خود فهمش از همه بیشتر است(رجال کشی ص116)
ابوحمزه‌ثمالی: امام هشتم فرموده است: ابوحمزه در زمان خویش همچون «سلمان» بود در زمان او.
سعیدبن‌جبیر: از نظر علمی چنان راه یافته و دانشمند بود که می‌گفتند: بر روی زمین کسی نیست که به دانش فرزند جبیر نیازمند نباشد. سرانجام سعیدبن‌جبیر توسط حجاج‌ثقفی به شهادت رسید.
*امام دعا و اشک
توجه به دعا و یاری خواستن از خدا و خواندن به هنگام مشکلات و نیازمندی‌ها انگیزه فطری دارد.
در میان دعاهایی که از پیشوایان گرامی ما به یادگار مانده، صحیفه سجادیه از چهارمین امام زین‌العابدین همچون آفتاب می‌درخشد.
*میراثی از انبیاء
دانشمند اهل تسنن و صاحب تفسیر «الجواهر»، هنگامی‌که یک نسخه از صحیفه سجادیه از حوزه علمیه قم برای او ارسال شد و با این کتاب ارجمند مواجه گردید درباره آن نوشت کتاب را با دست تکریم گرفتم و آن را کتابی یگانه یافتم که مشتمل بر علوم و معارف و حکمت‌هایی است که در غیر آن یافت نمی‌شود. حقاً از بدبختی است که ما تاکنون به این اثر گرانبهای جاوید از میراث‌های نبوت و اهل‌بیت دست نیافته‌ایم.
من هرچه در آن مطالعه و دقت می‌کنم می‌بینم که بالاتر از کلام مخلوق و پایین‌تر از کلام خالق است. راستی چه کتاب کریمی است. خدا به شما در برابر این هدیه بهترین پاداش را ببخشد و موفق و مؤید بدارد.
دوران حکومت امام سجاد (ع) مصادف با حکومت مروان‌بن‌حکم، عبدالملک و ولیدبن‌عبدالملک بود. عبدالملک که مرد بی‌رحمی بود در خطبه‌ای به مردم گفت: هر کس مرا به تقوی و پرهیزگاری دعوت کند، گردنش را می‌زنم. از جنایات بزرگ عبدالملک، حاکم ساختن حجاج‌بن‌یوسف‌ثقفی در بصره و کوفه است. حجاج از خونریزترین و رذل‌ترین چهره‌های حکومت اموی است که در مدت حکومت کوتاه خود یکصدوبیست‌هزارنفر را کشت.
یکی دیگر از آثار امام سجاد (ع) رساله حقوق است که در آن حقوق مسائل مختلف در خصوص جسم، خانواده، اجتماع و ... را متذکر شده‌اند.
*اخلاق نبوی امام سجاد(ع)
امام صادق (ع) می‌فرماید: در مدینه بطالی (دلقکی) بود که با کارهای خود مردم را می‌خندانید ولی خودش می‌گفت تاکنون نتوانسته‌ام «علی‌بن الحسین (ع)» را بخندانم. روزی به هنگام عبور امام، عبای آن حضرت را از دوش او برداشت و رفت، امام به کردار زشت او توجهی نفرمود، همراهان امام عبا را گرفته آوردند، امام (ع) پرسید او که بود؟ گفتند: دلقکی است که مردم را می‌خنداند.
امام فرمود: به او بگویید «إنً لله یوماً یخسر فیه المبطلون» برای خدا روزی است که در آن روز یاوه‌سرایان و بیهوده‌کاران به زیان‌کاری خود پی می‌برند.
منبع: پیشوای چهارم، مؤسسه در راه حق
